Francja to największy kraj w Unii Europejskiej oraz jedna ze światowych potęg gospodarczych. Jeśli rozważasz utworzenie zespołu w tym kraju lub zatrudnienie jednego czy dwóch pracowników z Francji, możemy Ci pomóc w przejściu przez ten proces. Nasz przewodnik po organizacji zatrudnienia we Francji omawia najważniejsze przepisy prawa i inne czynniki, które należy znać przed rozpoczęciem rekrutacji.
Co należy wiedzieć przed rozpoczęciem organizacji zatrudnienia we Francji
Przed zatrudnieniem pracowników we Francji musisz poznać pewne istotne aspekty prowadzenia działalności w tym kraju, a także obowiązujące prawo pracy. W zależności od tego, jak działasz w swoim kraju ojczystym, możesz zauważyć subtelne lub znaczące różnice na francuskim rynku pracy oraz w zakresie praktyk rekrutacyjnych.
1. Francuski rynek pracy
Istnieją mocne powody za rozważeniem zatrudnienia pracowników we Francji. Musisz jednak mieć też świadomość potencjalnych wyzwań, które napotkasz przy wchodzeniu na francuski rynek pracy. Francja od lat boryka się z wysokim poziomem bezrobocia. W latach 2012–2018poziom bezrobocia we Francji utrzymywał się powyżej 9 procent. Na szczęście w 2019 roku spadł do 8.43%, a w 2020 roku zanotowano ponowny niewielki spadek do 8.34%, co pokazuje stopniowy wzrost gospodarczy Francji.
Ważne, aby wiedzieć, że stopa bezrobocia we Francji częściowo wynika z deficytu wykwalifikowanych pracowników. Jest to szczególnie problematyczne w sektorze przemysłowym, gdyż do tego sektora potrzebującego wykwalifikowanych pracowników wchodzi niewielu młodych ludzi.
Co to oznacza dla Twojej firmy? Z jednej strony podkreśla znaczenie przeprowadzenia analiz celem znalezienia lokalnych pracowników z kwalifikacjami, których szukasz. Ze względu na duże zapotrzebowanie na takie osoby konieczne może być zaoferowanie im umów długoterminowych lub innych zachęt, aby przyciągnąć ich do swojej firmy. Możesz też poszukać osób z odpowiednim nastawieniem i etyką pracy, a następnie przeszkolić ich do wykonywania danej pracy.
2. Układy zbiorowe
Oprócz prawa pracy we Francji trzeba też zwracać uwagę na układy zbiorowe. Ze względu na silną kulturę związków zawodowych we Francji takie porozumienia są powszechne. Dokumenty te zawierają warunki, które związki zawodowe uzgodniły z pracodawcami w zakresie zatrudnienia, takie jak warunki pracy czy świadczenia. Są one uzupełnieniem francuskiego prawa pracy, ale go nie zastępują.
Układ zbiorowy może dotyczyć jednej firmy, grup firm lub — w niektórych przypadkach — całej branży. W takiej sytuacji, nawet gdy Twoja firma nie należy do stowarzyszenia pracodawców, układ zbiorowy może nadal Cię obejmować. Pamiętaj, żeby ustalić, czy jakieś układy zbiorowe obowiązują Twoją firmę, aby starannie uwzględnić ich postanowienia wraz z przepisami prawa pracy w umowach o pracę z francuskimi pracownikami.
3. Różnice językowe
Zawsze przy międzynarodowym zatrudnianiu pracowników należy wziąć pod uwagę różnice językowe. We Francji oficjalnym językiem jest francuski — 88% populacji mówi po francusku i jest to ich pierwszy język. Mimo iż francuski jest zdecydowanie najczęstszym językiem we Francji, część francuskich pracowników może też znać inny język. Według The Local, francuskiego portalu informacyjnego, około 57 procent Francuzów zna język angielski na względnie dobrym poziomie. W Paryżu odsetek ten jest nieco większy i wynosi nieco ponad 60 procent.
Możesz zechcieć szukać pracowników we Francji, którzy płynnie władają Twoim językiem ojczystym, ale może to stanowić problem. Prawo francuskie określa, że nie można dyskryminować pracownika ze względu na jego zdolność do wyrażania siebie w języku innym niż francuski.
Jeśli masz w zespole tłumacza lub dwujęzycznych pracowników, którzy będą mogli pomóc, poradzenie sobie z różnicami językowymi nie powinno być problemem. Pamiętaj, że nawet jeśli nie mówisz po francusku, nauczenie się kilku zwrotów i użycie ich przy przeprowadzaniu rozmów kwalifikacyjnych lub spotkań z nowymi pracownikami będzie świetnym sposobem na okazanie dobrej woli.
4. Godziny pracy i minimalne wynagrodzenie
Standardowy tydzień roboczy we Francji obejmuje 35 godzin pracy. Pracownicy nie mogą zgodnie z prawem pracować więcej niż 10 godzin dziennie lub 48 godzin tygodniowo i nie mogą pracować średnio więcej niż 44 godzin tygodniowo w danym 12-week okresie. Układy zbiorowe mogą inaczej określać liczbę godzin pracy oraz wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.
Francuscy pracownicy przywykli do wyraźnego rozdzielania pracy od życia prywatnego celem zachowania równowagi. Francja przyjęła nawet prawo wymagające od firm50 zatrudniających lub więcej pracowników wyznaczenia godzin, w których pracownicy mogą swobodnie odłączyć się od firmowej poczty e-mail. Wszyscy pracownicy uprawnieni są do codziennego odpoczynku przez 11 kolejnych godzin oraz tygodniowego odpoczynku przez 35 kolejnych godzin.
We Francji obowiązuje minimalne wynagrodzenie, obecnie na poziomie 1,554.58 euro na miesiąc. Jest to oparte na tygodniu 35-hour roboczym i dotyczy wszystkich pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony lub określony. Zwyczajowo możesz płacić swoim pracownikom co dwa tygodnie, ale we Francji pracownicy otrzymują płacę raz w miesiącu, na koniec każdego miesiąca. Układy zbiorowe mogą też ustanawiać minimalne wynagrodzenie przekraczające minimum krajowe.
5. Urlop płatny i święta
Francuscy pracownicy mają prawo do co najmniej pięciu tygodni urlopu płatnego w roku. Pracownicy o dłuższym stażu pracy mogą być uprawnieni do większego wymiaru urlopu zgodnie z prawem lub układem zbiorowym.
Ponieważ francuscy pracownicy mają dużą liczbę dni urlopu, mogą nie potrzebować urlopu chorobowego, jednak istnieje zapis dotyczący urlopu chorobowego we francuskim prawie pracy — pracownicy muszą przedstawić zaświadczenie od lekarza, a kwota ich wynagrodzenia będzie zależała od warunków określonych w układzie zbiorowym.
Oprócz urlopu wypoczynkowego pracownicy mogą też mieć wolne w święta. Zgodnie z francuskim prawem pracodawcy są zobowiązani do przyznania swoim pracownikom tylko jednego dnia wolnego od pracy: Święto Pracy. Jednakże zwyczajowo pracodawcy dają pracownikom wolne we wszystkie 10 świąt państwowych we Francji. Układ zbiorowy może określać, że pracownicy mają wolne w te dni.
6. Podatki i programy opieki socjalnej
We Francji podatek dochodowy rozliczany jest w systemie opartym na progresywnej stawce podatku. Pracownicy kiedyś opłacali swoje podatki bezpośrednio, ale od 2019 roku Francja przyjęła system Pay As You Earn, co oznacza, że pracodawcy co miesiąc potrącają podatki z pensji pracowników.
Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy muszą odprowadzać składki na francuski system opieki socjalnej. Obejmuje to opiekę medyczną, świadczenia rodzinne, świadczenia dla bezrobotnych, ubezpieczenie od wypadków w miejscu pracy oraz składki emerytalne. W typowym scenariuszu pracownicy wpłacają około 22 procent swojego wynagrodzenia brutto w opłatach społecznych, a pracodawcy wpłacają kwotę równą około 43 procentom wynagrodzenia brutto pracownika.
System opieki zdrowotnej we Francji opiera się na finansowaniu państwowym. Rząd francuski pokrywa większość kosztów związanych z opieką medyczną swoich obywateli. Mimo ogólnokrajowego zasięgu tego systemu pracodawcy często zobowiązani są do wykupienia dla pracowników polisy ubezpieczenia zdrowotnego jako uzupełnienia dla francuskiego systemu opieki socjalnej.
Koszty zatrudniania we Francji
Zatrudniając pracowników we Francji, możesz koncentrować się na tym, ile każdy pracownik będzie Cię kosztować w oparciu o całkowity koszt pracy. Kwota ta jest relatywnie wysoka, dlatego warto poświęcić temu stosowną uwagę. W budżecie musisz też jednak uwzględnić wydatki związane z samym procesem rekrutacji. Koszty rekrutacji mogą obejmować następujące elementy:
- Pomoc prawna celem zachowania zgodności z wymogami
- Czas komisji rekrutacyjnej
- Agencja zatrudnienia
- Podróże do i z Francji
- Publikowanie ofert pracy na płatnych portalach
- Tłumacz na potrzeby komunikacji
- Dozwolone prawnie kontrole informacji
Czego potrzebuje firma do zatrudniania pracowników we Francji?
Zanim rozpoczniesz zatrudnianie nowych pracowników we Francji, musisz uzyskać status pracodawcy w tym kraju. Oznacza to otwarcie oddziału lub podmiotu zależnego Twojej firmy. Najpopularniejszą formą podmiotu zależnego wśród firm międzynarodowych jest jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, znana jako société á responsabilité limitée (SARL). Do założenia spółki SARL niezbędne są:
- Konto we francuskim banku komercyjnym
- Adres biura we Francji
- Wyznaczony audytor
- Rejestracja w urzędach do spraw ubezpieczenia społecznego, podatków i ubezpieczeń
- Oświadczenie o ustanowieniu Twojego podmiotu zależnego opublikowane w oficjalnym dzienniku
- Księgi Twojej firmy podstemplowane w sądzie gospodarczym
Ustanowienie podmiotu zależnego we Francji może zająć wiele tygodni, a nawet miesięcy. Oprócz otwarcia podmiotu biznesowego musisz też zapoznać się z prawem pracy oraz zasięgnąć porady prawnej celem upewnienia się, że spełniasz wymogi prawne określone dla pracodawców. Na szczęście istnieje alternatywna opcja, jeśli chcesz zatrudniać pracowników we Francji bez konieczności otwierania tam podmiotu biznesowego.
Opcją tą jest skorzystanie z usługi pracodawcy formalnego (EOR). Pracodawca formalny — zwany też organizacją ds. zatrudnienia profesjonalnego lub we Francji Portage Salarial — to podmiot już działający we Francji. Gdy nawiążesz współpracę z takim pracodawcą formalnym, weźmie on na siebie wiele problemów związanych z procesem ekspansji, w tym będzie prowadzić dla Twoich francuskich pracowników listę płac, zajmie się podatkami i świadczeniami, a także dopilnuje, żeby pracownicy mieli zapewnione przysługujące im uprawnienia wynikające z prawa pracy oraz układów zbiorowych. Jednocześnie pracownicy ci będą pracować dla Twojej firmy. W skrócie oznacza to, że zyskujesz korzyści z zatrudniania pracowników międzynarodowych bez konieczności zajmowania się związanymi z tym zawiłościami.
Jest to szczególnie dobra opcja, jeśli chcesz szybko zatrudnić pracowników. Jest to też przydatne rozwiązanie, jeśli zamierzasz otworzyć oddział lub podmiot zależny, ale wcześniej chcesz przygotować się do wejścia na rynek francuski. Pracodawca formalny może pomóc Ci w tym bez konieczności zawierania potężnych zobowiązań.
Etapy zatrudniania we Francji
Gdy poznasz rynek pracy oraz kwestie prawne związane z zatrudnianiem pracowników we Francji, możesz skupić się na tym, jak zatrudniać pracowników w tym kraju. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje oraz wskazówki dotyczące organizacji zatrudnienia we Francji.
1. Ogłoś swoje wakaty
Jedną z opcji rekrutacji we Francji jest poszukanie studentów uczących się w Twojej dziedzinie i zaoferowanie im contrat d’alternance (umowy dla studentów). Model ten zakłada zatrudnienie studenta w niepełnym wymiarze godzin, dopóki nie ukończy on studiów, a następnie zaoferowanie mu stanowiska na pełen etat.
Możesz też opublikować oferty pracy na portalach z ogłoszeniami o pracę. Francja korzysta z międzynarodowych portali z ofertami pracy, takich jak Indeed czy Monster, a także wielu lokalnych portali francuskich. Możesz też poszukać portali właściwych dla Twojej branży. Na przykład Stratégies Emploi to witryna z ogłoszeniami o pracę w marketingu, komunikacji społecznej i PR.
2. Przeprowadź screening aplikacji
Gdy otrzymasz aplikacje, możesz użyć oprogramowania do szybkiego odsiania kandydatów bez odpowiednich kwalifikacji. Możesz też wykonać taką selekcję ręcznie. Etap ten ma na celu zawężenie puli kandydatów oraz ustalenie, którzy kandydaci powinni zostać zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną.
Przeglądając aplikacje, pamiętaj, że francuski życiorys (CV) może różnić się od życiorysów używanych w Twoim kraju. Europejskie życiorysy zwykle są dłuższe od tych używanych w Stanach Zjednoczonych. Francuskie życiorysy zwykle są bardziej osobiste w porównaniu na przykład z brytyjskimi. Francuscy kandydaci najczęściej podają wiele kanałów kontaktu, datę i miejsce urodzenia, narodowość oraz stan cywilny. Powszechne jest też dodawanie zdjęcia.
3. Przeprowadź rozmowy kwalifikacyjne
Jeśli zatrudniasz pracowników zdalnych we Francji, rozmowy wideo są w pełni akceptowaną opcją. Oczywiście możesz też udać się do Francji, jeśli zechcesz przeprowadzić rozmowy kwalifikacyjne osobiście. Jeśli przeprowadzasz rozmowy wirtualne z kandydatami, nie zapomnij o uwzględnieniu możliwej różnicy w czasie pomiędzy Twoją strefą czasową a czasem środkowoeuropejskim.
4. Przedstaw oferty pracy i przeanalizuj umowę o pracę
Mimo iż pisemne umowy o pracę nie są wymagane we Francji, zawsze dobrze jest mieć solidną umowę na piśmie, która zapewnia ochronę tak firmie, jak i kandydatowi. Pamiętaj, żeby określić, jaką umowę oferujesz pracownikowi. Rodzaje umów o pracę:
- Umowa na pełen etat
- Umowa na część etatu
- Umowa na pracę sezonową
- Umowa na czas określony
- Umowa na pracę tymczasową
Umowa powinna jasno określać warunki zatrudnienia oraz powinna być spisana w języku francuskim.
5. Prześlij DPAE
We Francji musisz przesłać deklarację imienną zwaną déclaration préalable à l’embauche (DPAE), co w tłumaczeniu brzmi „deklaracja przed zatrudnieniem”. Jak sama nazwa wskazuje, deklarację trzeba przesłać przed rozpoczęciem wdrażania pracowników. Należy ją wysłać do Unions de Recouvrement des Cotisations de Sécurité Sociale et d’Allocations Familiales (URSSAF), czyli organizacji państwowej pobierającej składki na ubezpieczenie społeczne oraz świadczenia rodzinne.
Deklaracja DPAE jest niezbędna do zarejestrowania Twojego pracownika w organach opieki socjalnej oraz włączenia go do programu ubezpieczeń społecznych. Deklaracja też jest wnioskiem o zgodę na badanie lekarskie Twoich nowych pracowników.
6. Wdróż nowych pracowników
Jeśli na tym lub wcześniejszym etapie zwykle przeprowadzasz kontrolę informacji, pamiętaj, że francuskie prawo pozwala tylko na takie kontrole, które mają bezpośredni związek z danym stanowiskiem. Innymi słowy, możesz przeprowadzić sprawdzenie informacji na temat karalności, jeśli praca obejmuje np. dostęp do pieniędzy.
Ta sama zasada dotyczy przeprowadzania badań lekarskich w ramach kontroli przed zatrudnieniem. Jednakże po zatrudnieniu badania lekarskie są standardowym etapem procesu wprowadzania do miejsca pracy. Wdrażanie pracowników będzie też obejmować sporządzenie dokumentacji oraz zapewnienie pracownikom szkoleń, zanim będą mogli rozpocząć realizację swoich obowiązków.
Zbuduj swój międzynarodowy zespół z Globalization Partners
Jeśli chcesz rozpocząć budowę swojego francuskiego zespołu i chcesz odłożyć w czasie lub całkowicie uniknąć tworzenia własnego podmiotu we Francji, nawiąż współpracę z pracodawcą formalnym. Globalization Partners może pełnić rolę Twojego pracodawcy formalnego we Francji, dzięki czemu unikniesz większości zawiłości omawianych w tym przewodniku. Globalization Partners zajmie się logistyką, w tym listą płac, podatkami, ubezpieczeniem społecznym, świadczeniami oraz zapewnieniem zgodności z wymogami prawnymi, dzięki czemu możesz skupić się na rozwoju swojej działalności międzynarodowej. Poproś o ofertę już dziś.
