Republika Południowej Afryki przyciągnęła międzynarodowe firmy , takie jak BMW, Standard Bank Group, Barclays Bank, Vodafone, Volkswagen i General Electric, aby umocnić swoją obecność biznesową. Za tym sukcesem częściowo stoi dobrze rozwinięta infrastruktura i niewielkie koszty prowadzenia biznesu.
Ten przewodnik dostarczy Ci wskazówek na temat zatrudniania w RPA, dzięki którym zyskasz gotowość przeprowadzenia ekspansji swojej firmy do tego kraju lub na zatrudnienia tam pracowników zdalnych mających pracować dla Twojej firmy.
Co warto wiedzieć, zanim zaczniesz zatrudniać w RPA
Wszystkie inicjatywy z zakresu zatrudniania międzynarodowego powinny zawsze zaczynać się od analizy lokalnego rynku pracy, języków, przepisów i zwyczajów. Poniżej wymieniamy pewne podstawowe informacje, które powinien znać każdy pracodawca planujący organizację zatrudnienia w RPA.
1. Rynek pracy w RPA
Pomimo tego, że RPA dokonała dużych postępów jako kraj, w dalszym ciągu boryka się z poważnymi wyzwaniami, jeśli chodzi o gospodarkę i rynek pracy. Widać wyraźne nierówności społeczne, choć ostatnio zwiększa się skala dystrybucji dochodu w społeczeństwie, zwłaszcza wśród osób lepiej zarabiających. Stopa bezrobocia osiągnęła rekordowy poziom 30.8 procent w następstwie globalnej pandemii, ale nawet wcześniej stopa bezrobocia w RPA była konsekwentnie wysoka. Raport 2016 z United Nations University World Institute for Development Economics Research (UNU-WIDER) opisał kraj jako będący w kryzysie na rynku pracy.
Firmy międzynarodowe mogą postrzegać wysoki poziom bezrobocia w RPA jako okazję do zatrudnienia wykwalifikowanych pracowników, którzy mogą mieć problemy ze znalezieniem pracy. Warto jednak zauważyć, że świadectwa edukacji w życiorysach kandydatów z RPA mogą nie odpowiadać kwalifikacjom, których oczekujesz od kandydatów w swoim kraju ojczystym. Zaledwie 7 procent dorosłych w RPA ma wykształcenie wyższe, co jest najniższą liczbą spośród wszystkich krajów OECD i krajów partnerskich.
Podczas gdy szkolnictwo wyższe jest rzadkością, 77 procent młodych dorosłych w RPA osiągnęło wyższe lub policealne kwalifikacje. W RPA nie ma nacisku na wykształcenie wyższe, a zamiast tego waga przywiązywana jest do jakości wykształcenia. Według dr Johna Mbaku, naukowca z Africa Growth Initiative w Brookings Institution, wysokiej jakości edukacja południowoafrykańska sprawia, że siła robocza jest atrakcyjna dla międzynarodowych firm.
2. Zróżnicowanie językowe
W Republice Południowej Afryki występuje szeroki wachlarz języków. Konstytucja z 1996 roku oficjalnie uznaje 11 z tych języków:
- Afrikaans
- Angielski
- Ndebele
- Pedi
- Sotho
- Swati
- Tsonga
- Tswana
- Venda
- Xhosa
- Zulu
W RPA nie funkcjonuje lingua franca, ale w większości sytuacji oficjalnych, w edukacji oraz w formalnych kontekstach biznesowych najczęściej używanym językiem jest angielski. Jednak tylko 8.1 procent mieszkańców RPA mówi po angielsku jako pierwszym języku, a 16.6 procent mówi po angielsku poza domem. Najpopularniejszym pierwszym i drugim językiem w kraju jest Zulu.
Przy tworzeniu ofert pracy, przeprowadzaniu rozmów kwalifikacyjnych z kandydatami oraz tworzeniu sieci kontaktów warto pamiętać o językach lokalnych i w razie potrzeby zatrudnić tłumacza, żeby móc komunikować się z potencjalnymi pracownikami.
3. Godziny pracy i płatny czas wolny
4. Wynagrodzenie
Republika Południowej Afryki po raz pierwszy określiła minimalne wynagrodzenie w roku 2019. W 2020 roku płaca minimalna wzrosła, co daje stawkę godzinową w wysokości 20.76 południowoafrykańskich Rands (ZAR). W przypadku niektórych zawodów obecnie obowiązuje niższe minimalne wynagrodzenie, ale stawki te mają wzrastać co roku do momentu osiągnięcia standardowego minimalnego wynagrodzenia w całym kraju. Te grupy pracowników obejmują pracowników rolnych, rozszerzonych pracowników programu robót publicznych i pracowników domowych.
Ustawa o wynagrodzeniu minimalnym zakłada coroczne korekty krajowego wynagrodzenia minimalnego, dlatego upewnij się, że znasz obecne stawki minimalnego wynagrodzenia oraz zwracaj uwagę na standardy branżowe. Oprócz podstawy wynagrodzenia warto też rozważyć wypłatę trzynastki. Taka premia stanowiąca równowartość miesięcznych zarobków jest zwyczajem w RPA i jest wypłacana na koniec każdego roku.
5. Podatki i składki na ubezpieczenie społeczne
RPA korzysta z systemu progresywnego podatku dochodowego i nakłada na pracodawców obowiązek potrącania składek z góry w ramach modelu Pay As You Earn (PAYE). Oprócz modelu PAYE pracownicy muszą też przekazywać 1% miesięcznego wynagrodzenia na fundusz dla bezrobotnych (UIF). Fundusz UIF stanowi zabezpieczenie socjalne dla pracowników, którzy nie mogą pracować ze względu na chorobę, urlop macierzyński czy urlop związany z adopcją. Może również posłużyć jako zasiłek pogrzebowy w przypadku śmierci zstępnych pracownika.
Pracodawca pokrywa część tej składki, która w sumie wynosi 2 procent. Pracodawcy, których płace przekraczają 500 000 ZAR rocznie, muszą również odprowadzać 1 procent swojej listy płac miesięcznie do South African Revenue Services, aby pomóc w edukacji i szkoleniu w swoim sektorze i jurysdykcji. Pracodawcy wnoszą również roczny wkład do ustawy o odszkodowaniach za urazy i choroby w miejscu pracy (COIDA). Wysokość tej składki zależy od branży i może wynosić od 0.11 do 8.26%.
Koszt zatrudnienia pracownika w RPA
Zatrudnienie pracownika wiąże się kosztami bez względu na kraj, w którym prowadzisz rekrutację. Po pierwsze, musisz pomyśleć o kosztach rekrutacji, które przy zatrudnianiu kogoś w RPA po raz pierwszy mogą obejmować:
- Opłaty za ustanowienie działalności
- Opłaty za publikację ofert pracy
- Współpracę z agencją zatrudnienia lub zatrudnienie nowych specjalistów z zakresu kadr
- Współpracę z lokalnymi ekspertami celem zapewnienia zgodności z przepisami
- Podróże do i z RPA celem spotkania się z kandydatami oraz ustanowienia działalności
- Zatrudnienie tłumacza na potrzeby komunikacji
- Przeprowadzenie kontroli przed zatrudnieniem
Oprócz tych jednorazowych wydatków warto też wziąć pod uwagę stałe koszty zatrudnienia, w tym:
- Całkowite wynagrodzenie: kwota, jaką płacisz pracownikowi, jest największym stałym wydatkiem związanym z zatrudnieniem pracownika. Obejmuje ona podstawę wynagrodzenia oraz wszelkie premie.
- Urlop: Gdy pracownicy są na urlopie, kosztują Twoją firmę, nie przyczyniając się do jej produktywności. Oczywiście udzielanie urlopu jest ważne, ale w kosztach zatrudnienia należy uwzględnić zapłatę pracownikowi za co najmniej 21 dni wolnych w roku.
- Pokrycie kosztów: Jeśli wynajmujesz powierzchnię biurową lub budujesz obiekt w RPA, aby pomieścić swoich pracowników, jest to część ogólnych kosztów zatrudnienia pracowników. To samo dotyczy innych kosztów administracyjnych oraz kosztów sprzętu, który musisz nabyć dla swoich pracowników.
- Szkolenia: Szkolenie pracowników jest zawsze ważne, ale szczególnie, gdy zatrudniasz pracowników o różnym wywyku, niż w Twoim kraju ojczystym. Konieczna jest inwestycja w szkolenia, których pracownicy potrzebują do właściwego wykonywania swojej pracy.
Czego potrzebuje firma do zatrudniania pracowników w RPA?
Aby zatrudnić pracowników w RPA, Twoja firma musi najpierw ustanowić zgodnie z prawem działalność w tym kraju. Możesz wybrać oddział, przedsiębiorstwo prywatne lub publiczne, spółkę typu zamkniętego, partnerstwo lub wspólne przedsięwzięcie. Wiele firm międzynarodowych wybiera formę przedsiębiorstwa prywatnego w RPA, które ma większą niezależność niż oddział zagraniczny. Ustanowienie działalności w RPA zajmuje co najmniej 40 dni i obejmuje kilka kroków. Aby ustanowić podmiot zależny w RPA, musisz:
- Aplikować o nazwę firmy lub przyjąć numer działalności biznesowej jako nazwę.
- Przesłać zawiadomienie o ustanowieniu
- Przesłać akt założycielski
- Otworzyć konto w banku południowoafrykańskim
- Zarejestrować się w urzędach podatkowych
- Wystąpić do Departamentu Pracy o UIF
- Zarejestrować się na potrzeby COIDA
- Przesłać wniosek do Rady okręgu.
Możesz też musieć uzyskać specjalne pozwolenie na prowadzenie działalności lub licencje w zależności od branży i działalności biznesowej w tym kraju. Musisz też wziąć pod uwagę czas niezbędny do urządzenia miejsca pracy, niezależnie od tego, czy będzie to wynajęta przestrzeń biurowa czy nowo wybudowany zakład produkcyjny.
Prostszym rozwiązaniem, jeśli nie potrzebujesz fizycznej obecności w kraju i chcesz od razu przystąpić do organizacji zatrudnienia pracowników w RPA, jest nawiązanie współpracy z pracodawcą formalnym. Pracodawca formalny w RPA, zwany też organizacją ds. zatrudnienia profesjonalnego, ma już ustanowiony podmiot biznesowy w kraju i może zatrudnić tam dla Ciebie pracowników. Na papierze pracowników zatrudnia pracodawca formalny, ale w rzeczywistości pracują oni dla Twojej firmy.
Pracodawca formalny bierze na siebie odpowiedzialność za zgodność z przepisami prawa oraz realizację zadań kadrowych, takich jak zarządzanie listą płac czy urlopami. Oznacza to, że Twoja firma zyskuje wszystkie korzyści z zatrudniania pracowników w RPA bez konieczności zajmowania się zawiłościami towarzyszącymi zatrudnianiu międzynarodowemu.
Etapy organizacji zatrudnienia w RPA
Zrozumienie zagadnienia organizacji zatrudnienia w RPA sprowadza się do zaznajomienia się z różnicami w praktykach z zakresu zatrudnienia w tym kraju względem Twojego kraju ojczystego. Przyjrzyjmy się, jaką rolę mogą odgrywać te różnice w ramach podstawowych etapów procesu zatrudniania.
- Publikowanie ogłoszeń o pracy: publikuj ogłoszenia o pracy na stronach internetowych z ogłoszeniami o pracę, które są popularne wśród mieszkańców RPA, takich jak Careerjet i Indeed. W zależności od grupy, do której chcesz dotrzeć, możesz też opublikować oferty w magazynach lokalnych i krajowych, gdyż dostęp do Internetu w RPA to zaledwie 56.3%. Jeśli szukasz pracowników mówiących po angielsku, napisz i opublikuj swoje oferty w tym języku. Jeśli dopuszczasz zatrudnienie osób mówiących w innych językach, rozważ dodanie tłumaczenia w Zulu oraz innych popularnych językach.
- Ocena aplikacji: Życiorysy (CV) południowoafrykańskie zawierają dane osobowe, do których możesz nie być używany w życiorysach lub CV w Twoim kraju ojczystym. Obejmuje to datę urodzenia, numer identyfikacyjny, płeć, stan cywilny, prawo jazdy, a także stan zdrowia kandydata. Kolejną rzeczą wartą zapamiętania przy wyborze najlepiej wykwalifikowanych kandydatów jest to, że ze względu na niski nacisk w tym kraju na wykształcenie wyższe najpewniej nie otrzymasz tak wielu zgłoszeń od kandydatów z takim wykształceniem, jak miałoby to miejsce w Twoim kraju.
- Prowadzenie rozmów kwalifikacyjnych z kandydatami: Jeśli zatrudniasz pracowników zdalnych w RPA, prawdopodobnie zechcesz przeprowadzić rozmowy kwalifikacyjne wirtualnie. Planując te rozmowy kwalifikacyjne, uwzględnij różnicę czasu między swoją lokalizacją a czasem standardowym RPA (UTC+2). W przypadku rozmów wideo warto też upewnić się, że kandydaci mają dostęp do dobrej jakości połączenia z Internetem. Pytania koncentrujące się na kompetencjach i zdolnościach kandydatów pomogą Ci odrzucić osoby, które nie posiadają odpowiedniego wykształcenia i kwalifikacji do pracy dla Twojej firmy.
- Weryfikacja kandydatów : Inną częścią procesu, który może odbywać się w różnych momentach procesu rekrutacji, są kontrole przed zatrudnieniem. Pracodawcy w RPA mają prawo przeprowadzać kontrolę informacji w ramach procesu zatrudniania, w tym sprawdzać kartotekę kryminalną oraz historię kredytową, o ile kandydat wyrazi na to zgodę. Kontrolę informacji warto przeprowadzić pod koniec procesu zatrudniania, tak aby ograniczyć liczbę kontroli, które trzeba będzie przeprowadzić.
- Dzielenie się ofertami pracy: skontaktuj się z najbardziej wykwalifikowanymi kandydatami, aby zaoferować im stanowisko w Twojej firmie. Pracodawca zatrudniający co najmniej pięciu pracowników mają obowiązek przedstawienia umów o pracę na piśmie wszystkim pracownikom pracującym co najmniej 24 godziny w miesiącu. Możesz przedstawić tę umowę na tym etapie lub ustalić najważniejsze kwestie, a umowę odłożyć do etapu wdrażania pracowników.
- Wdrażanie pracowników : menedżerowie firmy mogą chcieć udać się do RPA, aby poznać nowych pracowników w ramach wdrażania. W pierwszym dniu pracy omówi z pracownikiem jego umowę o pracę. Umowa musi zawierać konkretne informacje, na przykład płacę, liczbę godzin pracy, uprawnienia do urlopu czy okres wypowiedzenia. Konieczne może też być sporządzenie odpowiedniej dokumentacji na potrzeby listy płac.
Zatrudnianie pracowników w RPA z Globalization Partners jako zaufanym pracodawcą formalnym
Globalization Partners to lider w branży pracodawców formalnych dysponujący lokalnymi zespołami w 187 krajach na całym świecie, w tym również w Republice Południowej Afryki. Jako Twój pracodawca formalny, zajmiemy się wdrożeniem wybranych przez Ciebie pracowników, przygotujemy zgodne z prawem umowy o pracę i warunki pracy, a także będziemy zarządzać kwestiami wynagrodzeń i świadczeń. Tymczasem możesz zrezygnować lub tymczasowo odłożyć założenie podmiotu w kraju i cieszyć się produktywnymi relacjami z południowoafrykańskimi pracownikami - wszystko bez żadnych bólów głowy, które często mogą pochodzić z zatrudnienia międzynarodowego.
Aby rozpocząć, dowiedz się więcej o naszym rozwiązaniu EOR w Republice Południowej Afryki i sprawdź, czy współpraca z pracodawcą formalnym jest odpowiednia dla Twoich celów ekspansji międzynarodowej.
